Ασύμμετρη διανομή κερδών σε ΙΚΕ
Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία της Βασιλικής Ηλιοπούλου και της Μαρίας Πουρνιά
Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 100 του ν. 4072/2012, για να διανεμηθούν κέρδη στις ΙΚΕ, πρέπει αυτά να προκύπτουν από τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Οι εταίροι αποφασίζουν για τα κέρδη που θα διανεμηθούν και το καταστατικό μπορεί να ορίζει ελάχιστη υποχρεωτική διανομή κερδών. Η προσωρινή απόληψη κερδών, μπορεί να αποφασισθεί για μέρος των εταίρων, εφόσον υφίσταται συμφωνία για αυτό. Εφόσον το προβλέπει το καταστατικό, είναι δυνατή η ασύμμετρη διανομή κερδών για μία δεκαετία κατ’ ανώτατο όριο.
Σε παλαιότερη αρθρογραφία μας («Προνομιούχες μετοχές και ασύμμετρη διανομή μερίσματος στις Α.Ε.») έχουμε αναφερθεί στο θέμα της ασύμμετρης διανομής μερισμάτων στις ΑΕ και συγκεκριμένα στις προνομιούχες μετοχές. Στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε την ασύμμετρη διανομή κερδών στις ΙΚΕ, η οποία διαφοροποιείται σε σχέση με τις ΑΕ, κυρίως ως προς το ότι, όπως θα δούμε παρακάτω, ορίζεται από τον νόμο ανώτατο χρονικό διάστημα για την ασύμμετρη διανομή και συγκεκριμένα δεκαετία.
Καταρχήν, οι εταίροι μίας ΙΚΕ έχουν δικαίωμα στα καθαρά κέρδη που προκύπτουν από τον ετήσιο ισολογισμό και το καταστατικό μπορεί να επιτρέπει και την «ασύμμετρη διανομή» (άρθρο 100 παρ. 3 του ν. 4072/2012) στα κέρδη, με απόφαση Γενικής Συνέλευσης που θα ορίζει την διαφοροποίηση του ποσοστού συμμετοχής σε σχέση με το ποσοστό που έχουν στην εταιρεία.
Για την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων και τη διανομή κερδών απαιτείται απόφαση των εταίρων. Κάθε έτος και πριν από κάθε διανομή κερδών πρέπει να κρατείται τουλάχιστον το ένα εικοστό (1/20) των καθαρών κερδών, για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Το αποθεματικό αυτό μπορεί μόνο να κεφαλαιοποιείται ή να συμψηφίζεται με ζημίες. Πρόσθετα αποθεματικά μπορούν να αποφασίζονται από τους εταίρους.
Για να διανεμηθούν κέρδη, πρέπει αυτά να προκύπτουν από τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Οι εταίροι αποφασίζουν για τα κέρδη που θα διανεμηθούν.
Μέχρι την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων από την Τακτική Γενική Συνέλευση μπορεί να αποφασιστεί κατά την διάρκεια της χρήσης η καταβολή προσωρινών κερδών στους εταίρους και αυτή η διανομή τελεί υπό την αίρεση της επιβεβαίωσης των ποσών από τις οριστικές οικονομικές καταστάσεις και την έγκρισή τους από το αρμόδιο εταιρικό όργανο. Για το σκοπό αυτό η σύνταξη προσωρινών καταστάσεων διευκολύνει την ελεγκτική διαδικασία και την διαφάνεια μεταξύ των εταίρων.
Η συμμετοχή των εταίρων στα κέρδη είναι ανάλογη προς τον αριθμό των μεριδίων που έχει κάθε εταίρος. Ωστόσο, εφόσον το προβλέπει το καταστατικό είναι δυνατή η ασύμμετρη διανομή κερδών στις ΙΚΕ, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των εταίρων, όμως, είναι σημαντικό να αιτιολογείται αυτή η διαφοροποίηση στην απόφαση προς τεκμηρίωση σε ενδεχόμενο φορολογικό έλεγχο, προκειμένου να μην κριθεί η κίνηση ως τεχνητή διευθέτηση (άρθρο 39 ν. 5104/2024). Με βάση το άρθρο 100 παρ. 4 του ν. 4072/2012 ορίζεται ότι: «Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι για ορισμένο χρόνο, που δεν θα υπερβαίνει τη δεκαετία, κάποιος εταίρος ή εταίροι δεν μετέχουν ή μετέχουν περιορισμένα στα κέρδη ή στο προϊόν της εκκαθάρισης ή ότι έχουν δικαίωμα λήψης πρόσθετων κερδών».
Βέβαια ένα θέμα που ανακύπτει εδώ είναι ότι με βάση την διατύπωση του νόμου προκύπτει ότι θα πρέπει το Καταστατικό να προβλέπει επακριβώς τον τρόπο συμμετοχής στα κέρδη, εφόσον αυτός διαφοροποιείται σε σχέση με τη συμμετοχή στο εταιρικό κεφάλαιο. Δηλαδή, εάν οι εταίροι επιθυμούν να αλλάξουν την ποσόστωση, θα πρέπει να προβαίνουν κάθε φορά σε τροποποίηση καταστατικού.
Παράδειγμα ασύμμετρης διανομής:
Δυο εταίροι συμμετέχουν στο κεφάλαιο κατά 50%
Στο καταστατικό προβλέπεται ότι για 5 χρόνια ο εταίρος Α για λαμβάνει το 80% των κερδών και η διανομή αυτή δεν είναι αμοιβή διαχειριστή.
Καθαρά κέρδη προ φόρων 100.000 € – (μείον) φόρος εισοδήματος 22% 22.000 € = Υπόλοιπο 78.000 €
Μείον τακτικό αποθεματικό (1/20) 78.000 € – 5% {3.900 €} = 74.100 €
Διανομή εταίρος Α – 80% 59.280 € Από το ποσό αυτό θα κρατηθεί φόρος Μερισμάτων 5% 2.964 € Υπόλοιπο για καταβολή 56.316 €.
Διανομή εταίρος Β – 20% 14.820 Από το ποσό αυτό θα κρατηθεί φόρος Μερισμάτων 5% 741 € Υπόλοιπο για καταβολή 14.079 €.
Τέλος, σημειώνουμε ότι για τη διανομή των κερδών από τα κέρδη παρελθόντων ετών αρκεί η έκτακτη γενική συνέλευση των εταίρων. Σε έγκριση της τακτικής γενικής συνέλευσης τελούν οι προσωρινές απολήψεις έναντι κερδών (ΠΟΛ.1068/2016).
Πηγη : Taxheaven