Νέο Εργασιακό Νομοσχέδιο. Οι σημαντικές αλλαγές

Του Βασίλη Πρασσά, Συμβούλου Εργασιακών Θεμάτων Epsilon Net

Με αφορμή το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση, μπορούμε αρχικά να κάνουμε κάποια σχόλια για μερικές από τις αλλαγές που έρχονται ξεκινώντας φυσικά από τις πιο σημαντικές

1. 10.500€ πρόστιμο για υποδηλωμένη εργασία. Τεράστιο το νέο πρόστιμο και φυσικά για να κυρωθεί θα πρέπει το υπουργείο να διευκρινίσει ξεκάθαρα το θέμα της απόδειξης της πραγματικά υποδηλωμένης εργασίας. Διότι αν βρω εργαζόμενο μερικής απασχόλησης σε άλλη ώρα ή άλλη μέρα, αυτό δε σημαίνει υποχρεωτικά και πλήρης απασχόληση! Το ζήτημα χρίζει μεγάλης προσοχής ενώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι το πρόστιμο σήμερα δεν είναι 2.000€ αλλά μπορεί να είναι και πολύ μεγαλύτερο αν ο έλεγχος γίνει από κλιμάκια του ΕΦΚΑ που μπορεί να θεωρήσουν την πλήρη απασχόληση ακόμη κι απ την πρόσληψη ή την τελευταία αλλαγή της σύμβασης

2. Νομιμοποιείται η παράλληλη απασχόληση διατηρώντας τα όρια ημερήσιας απασχόλησης. Πολύς ντόρος για αυτή τη διάταξη η οποία τυπικά έχει λογική. Θα τονίσω ωστόσο ότι κάτι τέτοιο εφαρμοζόταν σε αρκετές περιπτώσεις (και όχι με ανασφάλιστη εργασία όπως αναφέρει το υπουργείο) και δεν υπήρχε καμία κύρωση από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Το οξύμωρο της διάταξης είναι το ανώτατο πλαφόν 48ωρών/εβδομάδα στο 4μηνο κάτι το οποίο είναι πραγματικά ανεφάρμοστο και μη ελέγξιμο. Διότι πως είναι δυνατόν να τηρείται το 48ωρο ανώτατης απασχόλησης ανά εβδομάδα όταν ο εργαζόμενος απασχολείται σε 2 εργαζόμενους και είναι αδύνατος ο έλεγχος. Εκτός να π.χ. γίνει συμφωνία ότι στον ένα εργοδότη θα εργάζεται 40 ώρες και στον άλλο 8 ώρες. Αλλά αν ισχύει αυτός ο περιορισμός τότε δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα αυτή η νομιμοποίηση της παράλληλης απασχόλησης. Αναμένονται σίγουρα διευκρινίσεις.

3. Γνωστοποίηση όρων Ατομικής Σύμβασης στον εργαζόμενο. Και από 1 εβδομάδα έως 1 μήνα η γνωστοποίηση σε αντίθεση με 2 μήνες που ήταν σήμερα κατά την πρόσληψη. Σωστή η λογική αρκεί να μην δημιουργηθεί γραφειοκρατία στους λογιστές και στους διαχειριστές μισθοδοσίας

4. Μείωση της “δοκιμαστικής” περιόδου από 1 χρόνο σε 6 μήνες. Θυμίζω ότι πριν από χρόνια η δοκιμαστική περίοδος ήταν 2 μήνες. Αυτή η τροποποίηση λογικά θα έπρεπε επιφέρει αλλαγή και στην αποζημίωση απόλυσης και να επανέρθει η αποζημίωση 1 μισθού (συν 1/6) για διάστημα εργασίας μικρότερο του έτους (και μεγαλύτερο των 6 μηνών). Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν προβλέπεται και είναι άξιον ερμηνείας. Αναμένουμε φυσικά και διευκρινίσεις σχετικά με το θέμα της δοκιμαστικής απασχόλησης στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου όπου η διάταξη είναι πολύ γενική αν και η υποσημείωση ότι «η δοκιμαστική περίοδος δεν είναι υποχρεωτική» ίσως απαντά από μόνη της …

5. Εργασία “κατά παραγγελία” για απασχόληση που δεν είναι γνωστή εκ των προτέρων. Γνωστά τα παραδείγματα των «εξτρατζήδων» π.χ. σε εκδηλώσεις ή σε επισιτιστικά καταστήματα ή σε ξενοδοχεία. Στη σωστή κατεύθυνση κι αυτό το μέτρο αλλά φοβάμαι ότι ανοίγει μεγάλο παράθυρο για παραβάσεις.

6. Λύση – επιτέλους – στο θέμα της αυθαίρετης αποχώρησης των εργαζομένων όσον αφορά το έντυπο της Οικειοθελούς Αποχώρησης. Μέχρι σήμερα, αν ο εργαζόμενος αποχωρούσε και ο εργοδότης αδυνατούσε να τον πείσει να έρθει να υπογράψει, υπήρχε σοβαρό θέμα. Ακόμη πιο σοβαρό ήταν το πρόβλημα όταν η απασχόληση ήταν εποχική και είχαμε αλλοδαπούς εργαζόμενους όπου ίσως επέστρεφαν στην χώρα τους (π.χ. αλιεργάτες ή εποχικοί υπάλληλοι σε τουρισμό). Πλέον μπαίνει ένα χρονικό διάστημα 10 ημερών. Αν και το 10ήμερο είναι κατά την άποψή μου μεγάλο διάστημα, δεν παύει να αποτελεί μια διέξοδο

7. Κίνητρα για προαιρετική εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας. Δηλαδή πιστεύετε ότι υπάρχει εργοδότης που θα επιλέξει προαιρετικά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας μόνο και μόνο για να μην υποβάλλει το Ε4 για αλλαγές ωραρίων και το Ε8 για γνωστοποίηση υπερωριών; Όπως και να χει ωστόσο, αυτές οι παρεμβάσεις θα απλοποιήσουν τη διαδικασία όταν η χρήση της ψηφιακής κάρτας γίνει υποχρεωτική. Διότι αν δε το γνωρίζατε, σας αναφέρω ότι το πιο επικίνδυνο σημείο στην χρήση της ψηφιακής κάρτας σήμερα είναι η μη αντιστοίχιση του ψηφιακού ωραρίου με τις σημάνσεις της κάρτας, π.χ. είμαι δηλωμένος να εργαστώ 8ωρο το πρωί κι εγώ έρχομαι 8ωρο το απόγευμα. Κάτι τέτοιο επισύρει πρόστιμο περί μη γνωστοποίηση της αλλαγής του ωραρίου. Με τη νέα διάταξη, κάτι τέτοιο δε θα θεωρείται παράβαση

8. Και πάλι για την Ψηφιακή Κάρτα, υπάρχει μια διάταξη που «πέρασε στα ψιλά» από τα μ.μ.ε. αλλά δημιουργεί τεράστια γραφειοκρατία. Αναφέρομαι στην αυτοτελή σήμανση της υπερωρίας. Π.χ. εγώ εργάζομαι 8 ώρες και χτυπάω κάρτα κατά την είσοδο και την έξοδο. Αν ο εργοδότης μου ζητήσει να απασχοληθώ άλλες 2 ώρες εγώ θα έπρεπε να χτυπήσω κάρτα όταν συμπληρώσω την εργασία μου με τη συμπλήρωση των 10 ωρών. Μετά την νέα διάταξη θα πρέπει να γίνει το εξής αδιανόητο: Να χτυπήσω κάρτα κατά την είσοδο, να ξαναχτυπήσω κάρτα εξόδου (παρότι δεν φεύγω …) κατά τη συμπλήρωση του ωραρίου μου μετά από την υπερεργασία, δηλαδή στις 9 ώρες, να ξαναχτυπήσω κάρτα έναρξης της υπερωρίας και να ξαναχτυπήσω κάρτα κατά τη λήξη της υπερωρίας, δηλαδή κατά την πραγματική μου αποχώρηση από την εργασία. Αλήθεια τώρα;

9. 6ήμερη εργασία με 40% προσαύξηση αμοιβής της 6ης ημέρας όταν από τους όρους της σύμβασης ορίζεται υποχρεωτικά 5ήμερη απασχόληση. Η διάταξη αφορά επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας ή με σύστημα 24ωρης λειτουργίας για 5 ή 6 ημέρες. Σίγουρα το μέτρο αυτό, επιτρέπει την 6ήμερη απασχόληση ιδίως στις βιομηχανίες που είχαν σοβαρό θέμα εύρεσης προσωπικού για απασχόληση λίγων ωρών μέσα στο Σαββατοκύριακο ωστόσο βάζει περιορισμούς όπως η απαγόρευση υπερεργασίας και υπερωρίας

10. Επεκτείνεται – όπως διαβάζουμε – το δικαίωμα καταβολής του εποχικού επιδόματος και στους εργαζόμενους που παραχωρούνται μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) σε επιχειρήσεις του κλάδου του τουρισμού. Εγώ προσωπικά το διαβάζω λίγο διαφορετικά το παραπάνω και διακρίνω μια σημαντική ενίσχυση των Ε.Π.Α.

11. Κάτι το οποίο αφήνω ως τελευταίο για σχολιασμό αλλά θεωρώ ότι αποτελεί αχτίδα αισιοδοξίας αρκεί να εφαρμοστεί σωστά και να μην μείνει απλά ως μια νέα πλατφόρμα είναι το «Rebrain Greece» όπου σκοπεύει να εισάγει ένα μηχανισμό διάγνωσης αναγκών εργασίας αλλά και μια ευκαιρία επαναπατρισμού Ελλήνων από το εξωτερικό

Πέραν των ανωτέρω υπάρχουν κι άλλες διατάξεις που επιφέρουν αλλαγές στο εργασιακό πλαίσιο. Απουσιάζει η διάταξη για την απασχόληση των συνταξιούχων που θα έλθει με νέο νόμο στο Φθινόπωρο.