Φορολογική αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εισφορών εταίρου – διαχειριστή Ε.Π.Ε. ή μετόχου – μέλους ΔΣ, Α.Ε.

Μετά την εφαρμογή των διατάξεων του νέου ΚΦΕ (Ν 4172/2013, ισχύς από 1/1/2014) και την κατάργηση των πηγών εισοδήματος τόσο από εμπορικές επιχειρήσεις, όσο και από κινητές αξίες, άλλαξε και ο τρόπος φορολογικής αντιμετώπισης των αμοιβών που λαμβάνουν τα μέλη – φυσικά πρόσωπα από τις ΕΠΕ ή ΑΕ, για τις υπηρεσίες που παρέχουν, ως εταίροι – διαχειριστές ΕΠΕ ή μέλη ΔΣ Ανώνυμης Εταιρείας.

Όπως είναι γνωστό πλέον, για τους σκοπούς Φορολογίας Εισοδήματος, εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες, εκτός των άλλων, και ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας.

Ασφαλώς, εάν μεταξύ του φυσικού προσώπου (μετόχου ή εταίρου) και της εταιρείας υφίσταται αμιγής εργασιακή σχέση (εξαρτημένη εργασία), εξακολουθούν να ισχύουν και να τηρούνται όσα προβλέπονται από την Εργατική Νομοθεσία, όπως και για τους λοιπούς εργαζόμενους.

Αρμοδίως έχει διευκρινιστεί (Πολ. 1113/2015) ότι:

1. Εταίροι Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης ή Ιδιωτικής κεφαλαιουχικής Εταιρείας:

Οι ασφαλιστικές εισφορές των εταίρων Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών αυτών. Ωστόσο, σε περίπτωση που οι εταίροι λαμβάνουν αμοιβή από την οντότητα και ταυτόχρονα ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής τους αυτής δραστηριότητας (θα καταχωρίζονται στα τηρούμενα βιβλία, βάσει των ΕΛΠ). Αν δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και επιπλέον οι αμοιβές που λαμβάνουν από την Ε.Π.Ε. ή την Ι.Κ.Ε. θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, τότε οι ασφαλιστικές εισφορές θα εκπίπτουν από το εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες και θα δηλωθούν από τα φυσικά πρόσωπα στη δήλωση φορολογίας εισοδήματός τους (Ε1, κωδικοί: 351 – 352, Πίνακα 4^Α).
 

2. Μέλη ΔΣ Ανώνυμης Εταιρείας, ή διαχειριστές ΕΠΕ (ή ΙΚΕ)

Οι ασφαλιστικές εισφορές μελών ΔΣ Α.Ε. ή διαχειριστών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν συμμετέχουν στο κεφάλαιο των ως άνω εταιρειών και επιπλέον οι αμοιβές που λαμβάνουν, λόγω της ιδιότητάς τους αυτής, θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, τότε οι ασφαλιστικές εισφορές θα εκπίπτουν από το εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες και θα δηλωθούν από τα φυσικά πρόσωπα στη δήλωση φορολογίας εισοδήματός τους (Ε1, κωδικοί: 351 – 352, Πίνακα 4^Α).

Εξάλλου, από την Διοίκηση έχει γίνει δεκτό (Έγγραφο: ΔΕΑΦΑ 1064780 ΕΞ 2015/11.05.2015) ότι οι αμοιβές μελών και διαχειριστών ΕΠΕ εξομοιώνονται με τις αμοιβές διευθυντών ή μελών Δ.Σ. εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, οπότε χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του  ΚΦΕ (παρ. 1, άρθρο 15 και 16, Ν 4172/2013).

Υπογραμμίζεται ότι στην περίπτωση που τα παραπάνω πρόσωπα ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, τότε οι σχετικές ασφαλιστικές εισφορές θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής τους επιχείρησης (που μπορεί να είναι και πρώην ελευθέριο επάγγελμα του άρθρου 48 του προηγούμενου ΚΦΕ, Ν 2238/1994), ενώ εάν τα πρόσωπα αυτά δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, τότε οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα εκπίπτουν από το προαναφερόμενο εισόδημά τους από μισθωτή εργασία και θα αναγράφονται στους κωδικούς351-352 του εντύπου Ε1 (Πίνακας 4^Α).

Κατά συνέπεια, όλες οι αμοιβές που δίνονται σε διευθυντές ή μέλη του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας εξαιτίας της παροχής υπηρεσιών από τα πρόσωπα αυτά προς το νομικό πρόσωπο  ή την νομική οντότητα, θεωρούνται εισόδημα από μισθωτή εργασία. Στις παραπάνω αμοιβές που δίνονται από το νομικό πρόσωπο, εξαιτίας της παροχής υπηρεσίας, συμπεριλαμβάνονται και αμοιβές που προβλέπονται τόσο από το καταστατικό, ή τις εγκρίνει εκ των υστέρων, η Γενική Συνέλευση των μετόχων, όσο και αμοιβές που προκύπτουν από παραστάσεις – συμμετοχές σε συνεδριάσεις του ΔΣ. Ακόμα και στην περίπτωση που μέτοχος είναι και μέλος του ΔΣ και αμείβεται για τις παρεχόμενες υπηρεσίες του προς την εταιρεία,  οι αμοιβές αυτές θεωρούνται εισόδημα από μισθωτή εργασία.

Προσοχή όμως! Οι αμοιβές που καταβάλλονται με οποιαδήποτε μορφή στα μέλη ΔΣ, διαχειριστές κ.λπ. από τα κέρδη του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας αποτελούν μέρισμα (παρ. 3 της ΠΟΛ. 1042/2015) και κατά την καταβολή διενεργείται παρακράτηση φόρου 10% (προς το παρόν).

Τέλος, σημειώνεται ότι κατά την καταβολή των αμοιβών, στη διάρκεια της χρήσης, πρέπει να διενεργείται παρακράτηση φόρου (από μισθωτή εργασία). Στη περίπτωση αυτή, όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, οι ασφαλιστικές εισφορές επί αμοιβών μελών ΔΣ εταιρειών ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν 4172/2013 αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία και οι οποίες καταβάλλονται στα ασφαλιστικά ταμεία από τα ίδια ως άνω μέλη ΔΣ, εκπίπτουν από το εισόδημα αυτό. Η έκπτωση όμως, γίνεται κατά την εκκαθάριση της φορολογικής τους δήλωσης και όχι κατά τη διενέργεια παρακράτησης.

Εννοείται ότι θα παρακρατείται και η Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης του άρθρου 29 του Ν 3986/2011, αν το ποσό σε ετήσια βάση υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, με τον γνωστό τρόπο (αναμένεται ωστόσο, να θεσπιστεί κλίμακα φορολογίας για την ΕΕΑ).

Νίκος Σγουρινάκης

Λογιστής Φοροτεχνικός